Pomiar glikemii: sensor FGM czy CGM?

Nowoczesny pomiar glikemii, czyli poziomu cukru jest nie tylko precyzyjny, ale również komfortowy. Obecnie zamiast popularnych glukometrów diabetycy mają do wyboru także dwa inne rozwiązania – to systemy monitorujące typu FGM oraz CGM wykorzystujące specjalne sensory. Co warto o nich wiedzieć? Jak wybrać sensor do mierzenia cukru?

Pomiar poziomu cukru – metody

Przez długi czas diabetycy mieli do dyspozycji jedynie glukometry paskowe przeznaczone do pomiaru cukru we krwi. Urządzenie tego typu wymaga umieszczenia kropli krwi na specjalnym pasku – na tej podstawie podaje ilość cukru we krwi.

Pomiar glukometrem jest niedrogi, ale ma kilka wad. Wymaga każdorazowego nakłuwania palców, co powoduje obolałe, opuchnięte opuszki, a ponadto podaje dane aktualne tylko w momencie pobrania krwi, co utrudnia monitorowanie glikemii.

Na szczęście, do dyspozycji są doskonalsze metody pomiarów, a dokładnie specjalne sensory FGM czy CGM. Na czym polega taki pomiar glikemii?

Czym są sensory FGM oraz CGM?

Systemy pomiaru glikemii FGM (Flash Glucose Monitoring) oraz CGM (Continuous Glucose Monitoring) służą do automatycznego mierzenia poziomu cukru. Umieszczane są w tkance podskórnej i przeprowadzają pomiar nie w krwi, ale płynie śródtkankowym.

FGM (Flash Glucose Monitoring)
Systemy FGM, czyli systemy pomiaru glikemii Flash wymagają zastosowania specjalnego sensora (czujnika), który umieszczany jest w skórze. Sensor automatycznie zapisuje wyniki w niewielkich odstępach czasowych. Aby je odczytać, wystarczy zbliżyć do niego specjalny czytnik. Stąd pochodzi również nazwa systemu, ponieważ „flash” po angielsku oznacza „mignąć” albo „błysnąć”.

Warto wskazać, że sensor do pomiaru cukru tego typu nie przekazuje informacji do czytnika na bieżąco – tylko wtedy, gdy zostanie on zbliżony do sensora. Wobec tego nie alarmuje on o za wysokim albo za niskim poziomie cukru w czasie rzeczywistym. Pobrane z sensora dane umożliwiają sprawdzenie danych historycznych i aktualnych, tworzenie wykresów ze strzałkami trendów w zmianie glikemii, raportów.

Jednym z najpopularniejszych sensorów tego typu jest FreeStyle Libre firmy Abbott. Czujnik ten odbiera informacje o poziomie glikemii i zapisuje wyniki z ostatnich 8 godzin. Pomiary nie wymagają ingerencji użytkownika – wystarczy raz na 14 dni wymienić czytnik na nowy i połączyć go z czytnikiem lub z telefonem komórkowym z zainstalowaną aplikacją FreeStyle LibreLink. System nie wymaga wcześniejszej kalibracji.

CGM (Continuous Glucose Monitoring)

Drugi typ sensora to CGM, czyli sensor do ciągłego pomiaru glikemii. W tym przypadku odczyt odbywa się w czasie rzeczywistym bez ingerencji pacjenta. Systemy CGM zbudowane są z sensora, transmitera oraz z czytnika. Jako że tego typu systemy najczęściej stosowane są z pompami insulinowymi, czytnikiem może być także pompa. Czas działania sensora to 6-10 dni w zależności od jego producenta, natomiast transmitera to 3 miesiące.

Pomiar glikemii najczęściej odbywa się co 5 minut, co pozwala na uzyskanie dokładnych informacji o zmianach poziomu krwi, które również oznaczane są strzałkami trendów. W przypadku nagłych zmian system alarmuje użytkownika.

Za pomocą sensorów do ciągłego pomiaru glikemii dawkowanie insuliny może być jeszcze bardziej precyzyjne, co przekłada się również na lepszy stan zdrowia osoby z cukrzycą. Należy jednak pamiętać, że systemy tego typu muszą być poddawane systematycznej kalibracji.

Dostępne sensory i transmitery CGM:
- Guardian Sensor 3 i transmiter Guardian Link 3
- Dexcom G4 Platinum, Dexcom G5 Mobile i Dexcom G6
- MiniMed z pompą insulinową Veo lub 640G – sensor ENLITE

Jak wybrać sensor do mierzenia cukru?

Osoby, które chciałyby zacząć korzystać z sensorów do pomiaru glikemii, często zadają sobie pytanie – jak wybrać sensor do mierzenia cukru w płynie śródtkankowym?

Przede wszystkim rodzaj sensora dobiera się do typu cukrzycy, a następnie do indywidualnych preferencji pacjenta dotyczących stosowania konkretnego systemu.

Dla pacjentów z cukrzycą typu 1 oraz dla kobiet z cukrzycą ciążową rekomenduje się systemy CGM do ciągłego monitoringu glikemii. Systemy FGM także mogą być używane w przypadku cukrzycy typu 1 oraz u kobiet ciężarnych, ale należy wziąć pod uwagę fakt, że nie prezentują one danych na bieżąco i nie alarmują o zmianach. Monitoring glikemii Flash może być też stosowany u osób z cukrzycą typu 2.

Gdy chodzi o komfort użytkowania, sensory FGM są prostsze w zakładaniu, mogą służyć na dłużej i nie wymagają kalibracji. Ich prostota powoduje, że są one przeznaczone również dla dzieci od 4. roku życia.

Refundacja sensorów FGM i CGM

Aktualnie ubezpieczeni w NFZ diabetycy, u których pojawiają się wskazania do stosowania sensorów do pomiaru cukru, mogą skorzystać z refundacji na ich zakup.

Sensory FGM są refundowane dla pacjentów w wieku od 4. do 18. roku życia z cukrzycą typu 1. Sensory GCM refundowane są dla pacjentów do 26. roku życia z cukrzycą typu 1 leczonych pompą insulinową.

Aktualnie sensor do pomiaru cukru oraz inne elementy przeznaczone do prowadzenia pomiarów można zakupić również w sklepach internetowych. Te posiadające podpisaną umowę z NFZ mogą zrealizować zlecenie online – nie ma wtedy potrzeby udawania się do siedziby NFZ i sklepu osobiście.