Bezpieczne przechodzenie z pompy insulinowej na peny

Osoby chorujące na cukrzycę mogą wybrać metodę terapii, która będzie dla nich najbardziej odpowiednia. Niektórzy pacjenci decydują się na używanie pompy insulinowej, inni natomiast wolą wstrzykiwacze. Równie dobrze sprawdzi się terapia wymienna, polegająca na naprzemiennym stosowaniu obydwu metod. Wystarczy pamiętać o kilku zasadach, które zapewnią bezpieczeństwo podczas przechodzenia z pompy na peny.

Jaką metodę insulinoterapii wybrać?

Leczenie cukrzycy powinno być indywidualnie dopasowane do każdego pacjenta, dzięki czemu zapewni mu najlepsze efekty. Oprócz skutecznego wyrównania glikemii należy zadbać o to, aby podawanie insuliny było dla niego jak najbardziej komfortowe. W przypadku chorych na cukrzycę typu 1. rekomendowaną formą terapii jest pompa insulinowa. Jest ona zalecana osobom młodym, w szczególności dzieciom i młodzieży. Jednak ze względu na uwarunkowania psychologiczne, nie każdy pacjent będzie ją akceptować. Dlatego jeśli używanie pompy jest dla młodego pacjenta niekomfortowe, może on zdecydować się na peny. Należy jedynie upewnić się, że ta forma terapii pozwoli utrzymać glikemię na właściwym poziomie.

Zalety podawania insuliny przy użyciu penów

Niektórzy diabetycy korzystają z pompy insulinowej jedynie w czasie zimy, gdy urządzenie nie jest widoczne pod ubraniem. Ponieważ latem trudniej jest je ukryć, pacjenci wolą korzystać z wstrzykiwaczy. Dotyczy to w szczególności osób, które krępują się, gdy pompa jest zauważalna przez otoczenie. Pacjenci decydują się na stosowanie penów w okresie letnim również dlatego, że zapewniają one większy komfort podczas wakacyjnych wyjazdów. Rezygnacja z pompy umożliwia swobodne opalanie się oraz kąpanie w morzu czy na basenie. Urządzenie nie przeszkadza także podczas aktywności fizycznej, umożliwiając pełną swobodę ruchów. Ponieważ pompa insulinowa nie powinna być odpinana na dłużej niż 1,5-2 godziny, niektórzy pacjenci decydują się na czasową zmianę metody insulinoterapii. Jest to szczególnie przydatne w czasie wysokich temperatur, gdy insulina narażona jest na przegrzanie.

Czasowa zmiana terapii – kiedy jest konieczna?

Istnieją również inne sytuacje, podczas których umiejętność przechodzenia z pompy na peny zapewni pacjentom swobodę oraz bezpieczeństwo. Czasowa zmiana terapii przyda się podczas wyjątkowych okazji, takich jak na przykład ślub. Jest ona również niezbędna w przypadku sportowców, dlatego peny doskonale sprawdzą się podczas treningu, meczu lub zawodów. Każdy diabetyk powinien być także przygotowany na to, że pompa insulinowa może ulec awarii lub uszkodzeniu. Dlatego zawsze należy mieć przy sobie peny, które umożliwią podanie insuliny w przypadku, gdy pompa nie będzie działać prawidłowo. Warto zatem nauczyć się, jak sprawnie przechodzić z pompy na peny.

8 zasad bezpiecznej zmiany insulinoterapii:

1. Zamiast pompy insulinowej stosowana jest tzw. intensywna funkcjonalna insulinoterapia w modelu basal-bolus. Raz lub dwa razy dziennie przy użyciu pena należy podać insulinę długo działającą.

2. Do posiłków lub na korektę podaje się insulinę szybko działającą, która do tej pory była stosowana w pompie. Jako bazę najlepiej jest zastosować insulinę glargine (Lantus), jednak równie dobrze sprawdzi się Levemir. Jeśli użyjemy insuliny o pośrednim czasie działania NPH, należy ją podać rano i wieczorem.

3. Jeśli chcemy zmienić insulinoterapię, należy zaopatrzyć się w odpowiednie wstrzykiwacze. Od lekarza możemy dostać receptę na peny do analogu długo działającego w jednorazowym wstrzykiwaczu.

4. Bolusy do posiłków i na korektę oraz przeliczniki insulina-wymiennik należy stosować takie same, jak w przypadku dotychczasowej terapii pompą.

5. Dawka insuliny bazowej, którą podajemy penem powinna być zwiększona o 10-20 % w stosunku do dawki bazowej stosowanej w pompie. Nie należy przestrzegać tej zasady w przypadku wzmożonej aktywności fizycznej.

6. Przy użyciu pena insulinę bazową należy podawać zawsze o tej samej porze, najlepiej miedzy godziną 21 a 22. Pacjenci, którzy w ciągu dnia mogą wykonywać nieprzewidywalną aktywność fizyczną, mogą podzielić dawkę glarginy na 2 części, stosując ją rano i wieczorem. Umożliwi to modyfikację dawki wieczornej po bardzo aktywnym dniu, dzięki czemu nocą zmniejszy się ryzyko niedocukrzenia.

7. Zanim pompa insulinowa zostanie odpięta, należy podać analog długo działający. Należy to zrobić od 2 do 4 godzin wcześniej, ponieważ insulina ta nie działa od razu po wstrzyknięciu. Dlatego jeśli pompa zostanie odłączona za wcześnie, nastąp niedobór hormonu, skutkujący hiperglikemią. Zasada ta obowiązuje również wtedy, gdy chcemy podłączyć pompę, czyli od 2 do 4 godzin przed podaniem insuliny bazowej przy użyciu pena.

8. Jeśli nie zachowamy należytego odstępu czasowego, na przykład w wyniku awarii pompy, nastąpi hiperglikemia. Należy wtedy zwiększyć częstotliwość pomiaru glikemii, a w momencie przecukrzenia zastosować insulinę szybko działającą. Dlatego niezwykle ważne jest, aby zawsze ją mieć przy sobie, co w razie konieczności umożliwi szybkie podanie leku.